( xem từ đầu click vô đây )

Mới đầu phổ bạn nên chọn một bài thơ ngăn ngắn , có khuôn khổ vừa vặn cấu trúc AB , khổ thơ phải cân đối , nghĩa là số chữ trong một câu phải như nhau , tốt nhất là 4 hoặc 5 chữ thôi.

Bạn yên tâm không lo rằng ngắn quá không hay , chẳng hạn như  bài Anh còn nợ em thơ của Phạm Thành Tài chỉ có vỏn vẹn  60 từ gồm  15 câu ,  mỗi câu 4 từ được nhạc sỹ Anh Bằng phổ nhạc:  vẫn được rất nhiều người yêu thích

Anh còn nợ em
Công viên ghế đá
Lá đỗ chiều êm

Anh còn nợ em
Dòng xưa bến cũ
Con sông êm đềm
 

Anh còn nợ em
chim về núi Nhạn
Trời mờ mưa đêm

Anh còn nợ em
Nụ hôn vội vã
Nắngcháy qua rèm
 

Và còn nợ em
Cuộc tình đã lỡ
Con tim anh mềm

Hay Phan Huỳnh Điểu phổ bài Thuyền và biển 151 chữ của  Xuân Quỳnh:

Em sẽ kể anh nghe
Chuyện con thuyền và biển:

“Từ ngày nào chẳng biết
Thuyền nghe lời biển khơi
Cánh hải âu, sóng biếc
Đưa thuyền đi muôn nơi

Lòng thuyền nhiều khát vọng
Và tình biển bao la
Thuyền đi hoài không mỏi
Biển vẫn xa... còn xa

Những đêm trăng hiền từ
Biển như cô gái nhỏ
Thầm thì gửi tâm tư
Quanh mạn thuyền sóng vỗ

Cũng có khi vô cớ
Biển ào ạt xô thuyền
(Vì tình yêu muôn thuở
Có bao giờ đứng yên?)

Chỉ có thuyền mới hiểu
Biển mênh mông nhường nào
Chỉ có biển mới biết
Thuyền đi đâu, về đâu

Những ngày không gặp nhau
Biển bạc đầu thương nhớ
Những ngày không gặp nhau
Lòng thuyền đau - rạn vỡ

Nếu từ giã thuyền rồi
Biển chỉ còn sóng gió”

Nếu phải cách xa anh
Em chỉ còn bão tố

Bài thơ không dài lắm nhưng cụ Phan Huỳnh Điểu vẫn cắt 91 chữ chỉ còn 60 từ thành bài hát như này

Chỉ có thuyền mới hiểu 
Biển mênh mông nhường nào 
Chỉ có biển mới biết 
Thuyền đi đâu về đâu 

Những ngày không gặp nhau 
Biển bạc đầu thương nhớ 
Những ngày không gặp nhau 
Lòng thuyền đau rạn vỡ 

Nếu từ giã thuyền rồi 
Biển chỉ còn sóng gió 
Nếu phải cách xa em, 
Anh chỉ còn bão tố 

Vì vậy mới đầu bạn nên chọn bài thơ câu 4 chữ hoặc 5 chữ và phân câu theo khuôn nhịp ¾ . Theo quan sát của tôi thì rất nhiều nhạc sĩ bắt đầu sáng tác chọn nhịp này để viết và đặc biệt là phổ thơ .

Bạn dùng câu thơ 4 hoặc 5 chữ dễ phổ vì thông thường từ cuối trong câu rơi vào phách mạnh đầu khuôn nhạc dễ nhớ và dễ thực hiện.

Bạn xem vài ví dụ về thơ Nguyễn Tất Nhiên được cụ Phạm Duy phổ thành những bài hát được nhiều người yêu thích dưới đây và chú ý hình tiết tấu của mỗi câu cụ phân vô từng khuôn nhạc sẽ thấy rõ điều này .và bạn để ý ca từ bài này hát lên nghe có dài nhưng cấu trúc của nó chỉ là  2 đoạn AB ,  lặp đi lặp lại .

A1.

Thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
Thà như giọt mưa
 khô trên tượng đá
Thà như mưa gió
đến ôm tượng đá
Có còn hơn không,
 có còn hơn không
Có còn hơn không,
 có còn hơn không

B.1

Người từ trăm năm
Về qua sông rộng
Người từ trăm năm
Về qua sông rộng
Ta ngoắc mòn tay
Ta ngoắc mòn tay
Chỉ thấy sông lồng lộng
Chỉ thấy sông chập chùng

A2.

Thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
Thà như giọt mưa
 khô trên tượng đá
Thà như mưa gió
đến ôm tượng đá
Có còn hơn không,
 có còn hơn không
Có còn hơn không,
 có còn hơn không

B2.

Người từ trăm năm
 về như dao nhọn
Người từ trăm năm
 về như dao nhọn
Dao vết ngọt đâm
ta chết trầm ngâm
Dòng máu chưa kịp tràn
Dòng máu chưa kịp tràn

A3.

Thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
Thà như giọt mưa
 khô trên tượng đá
Thà như mưa gió
đến ôm tượng đá
Có còn hơn không,
 có còn hơn không
Có còn hơn không,
 có còn hơn không

B3.

Người từ trăm năm
về phai tóc nhuộm
Người từ trăm năm
về phai tóc nhuộm
Ta chạy mù đời
 ta chạy tàn hơi
Quỵ té trên đường rồi
Sợi tóc vương chân người

A4.

Thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
Thà như giọt mưa
 khô trên tượng đá
Thà như mưa gió
đến ôm tượng đá
Có còn hơn không,
 có còn hơn không
Có còn hơn không,
 có còn hơn không

B4.

Người từ trăm năm
về khơi tình động
Người từ trăm năm
về khơi tình động
Ta chạy vòng vòng
ta chạy mòn hơi
Nào có hay đời cạn
 nào có hay cạn đời

A5.

Thà như giọt mưa
vỡ trên tượng đá
Thà như giọt mưa
 khô trên tượng đá
Thà như mưa gió
đến ôm tượng đá
Có còn hơn không,
 có còn hơn không
Có còn hơn không,
 có còn hơn không

B5.

Người từ trăm năm
về qua trường Luật
Người từ trăm năm
về qua trường Luật
Ta hỏng Tú Tài
 ta hụt tình yêu
Thi hỏng mất rồi
ta đợi ngày đi
Đau lòng ta muốn khóc
Đau lòng ta muốn khóc

A6.

Thà như giọt mưa
 vỡ trên mặt Duyên
Thà như giọt mưa
khô trên mặt Duyên
Để ta nghe thoáng
tiếng mưa vội đến
Những giọt run run
ướt ngọn lông măng
Những giọt run run
ướt ngọn lông măng

(kết )
Khiến người trăm năm
đau khổ ăn năn
Khiến người tên Duyên
đau khổ muôn niên.

Bài Thà như giọt mưa , mỗi câu 4 từ , từ thứ nhất và từ cuối cùng rơi vô nhịp mạnh đầu khuôn nhạc . Từ 1,2,3 hầu như trường độ bằng nốt đen , từ thứ 4 trường độ dài bằng 3 nốt đen .Câu hát có nhịp điệu tự nhiên như ta đọc hay nói .

Khi gặp câu 5 từ thì từ thứ 2 rơi vô đầu khuôn nhạc : chỉ / THẤY sông lồng / LỘNG chỉ / THẤY sông chập / CHÙNG còn chữ cuối cùng luôn luôn vẫn rơi vào đầu khuôn nhạc và bạn sẽ thấy rõ thêm ở minh họa bài thơ 5 chữ Em hiền như ma soeur tiếp theo sau .

Một cách khác phân câu 4 chữ , nhìn vào hình tiết tấu của mỗi câu  bạn sẽ thấy  từ cuối cùng luôn luôn rơi vào đầu khuôn nhạc như Trịnh Công Sơn phổ thơ Trịnh Cung trong bài Cuối cùng cho một tình yêu

Ừ thôi em về
chiều mưa giông tới 
Bây giờ anh vui
hai bàn tay đói 
Bây giờ anh vui
hai bàn chân mỏi 
Thời gian nơi đây 

Bây giờ anh vui
một linh hồn rỗi 
Tình yêu xứ này 
Một lần yêu thương
một đời bão nổi 
Giã từ giã từ. 
Chiều mưa giông
tới em ơi em ơi 

Sầu thôi xuống đầy
làm sao em nhớ 
Mưa ngoài sông bay
lời ca anh nhỏ
 nỗi lòng anh đầy 
Sầu thôi thôi đầy 
Sầu thôi xuốngđầy.

Và bài thơ 5 chữ : Em hiền như Ma soeur , chữ thứ 2 và chữ cuối cùng trong câu rơi vào đầu khuôn nhạc .Từ 1,2,3 , 4 trường độ bằng một nốt đen , từ cuối cùng  trường độ bằng 2 nốt đen  .

Ðưa em về dưới mưa
Nói năng chi cũng thừa
Như mưa đời phất phơ
Chắc ta gần nhau chưa?
Tay ta từng ngón tay
Vuốt tóc em lưng dài
Ðôi ta vào quán trưa
Nhắc nhau tình phôi pha

Em mang hồn vô tội
Ðeo thánh giá huy hoàng
Còn ta nhiều sám hối
Mà sao vẫn hoang đàng
Ðưa em về dưới mưa
Nói năng chi cũng thừa 
Ðưa em về dưới mưa
Có nhau mà như xa...

Em hiền như ma soeur
Vết thương ta bốn mùa
Trái tim ta bệnh hoạn
Ma soeur này ma soeur!
Ta nhờ em ru ta
Hãy ru tên vô đạo
Hãy ru tên khờ khạo
Ma soeur này ma soeur!

Ðưa em về dưới mưa
Chiếc xe lăn giốc già
Ðưa em về dưới mưa
Áo em bùn lưa thưa
Ðưa em về dưới mưa
Hỡi cô em bé nhỏ
Ôi duyên tình đã qua
Có bao giờ không xưa?
Vai em tròn dưới mưa
Ướt bao nhiêu cũng vừa
Như u tình đã xa
Có bao giờ không xưa?

Ðưa em về dưới mưa
Hỡi cô em bé nhỏ
Ôi duyên tình đã qua
Có bao giờ không xưa?
Vai em tròn dưới mưa
Ướt bao nhiêu cũng vừa
Như u tình đã xa
Thấm linh hồn ma soeur

Đây là bài Ngày tôi buồn thơ Trần Trình Lãm do tôi phân câu theo 2 cách

Các bạn làm  quen phân câu 5 chữ khuôn nhịp ¾ sau đó bạn sẽ dễ dàng chuyển qua 4/4  sẽ quen và không gặp khó khăn .

ví dụ  bạn nghe melody bài Ngày tôi buồn phân câu ¾ như  2 ví dụ trên  và khi chuyển qua 4/4 nhé

video clip ngày tôi buồn nhịp 3/4 thành một ngày buồn nhịp 4/4

( xem tiếp click vô đây )

D.FOLA djembe đến từ châu Phi hiện có mặt tại :
Đà Nẵng : 250 Lê Thanh Nghị, 4 Hoàng Hoa Thám, 36 Trần Phú.
 hoặc mua trực tuyến  tại Tiki.vn hoặc Sendo.vn